Nigella sativa ( N. sativa ), küçük siyah tohumlu meyveler veren Asya, Orta Doğu ve Güney Avrupa’da (1) yetişen bir bitkidir. 

Genellikle çörek otu olarak anılan N. sativa tohumları, çörek otu, rezene çiçeği ve Roma kişnişi (2-3) Çörek otu yağı, N. sativa tohumlarından elde edilir ve geleneksel tıpta 2.000 yıldan uzun süredir birçok tedavi için kullanılır.

Yapılan bir çok çalışmada, en başta astım ve kilo vermeye yardımcı olmak dahil bir çok fayda sağladığı tespit edilmiştir. Ayrıca cilde ve saça fayda sağlamaktadır. (1,2,4,5)

Çörek otu yağının yararları

“her derde deva” olarak adlandırılan Çörek otu yağı geleneksel tıpta, çeşitli sağlık problemlerini tedavi etmek için kullanılmıştır. (4,6)

Güçlü bir Antioksidandır.

Çörek otu yağı hücreleri, serbest radikal adı verilen kararsız moleküllerin neden olduğu hasara karşı korumaya yardımcı olur. Antioksidan bakımından çok zengindir. (7,8,9,10)

Yapılan araştırmalarda, antioksidanların iltihabı azaltabileceklerini ve kalp hastalığı, Alzheimer hastalığı ve kanser gibi durumlara karşı koruyabileceklerini göstermektedir. (11)

Çörek otu yağı, güçlü antioksidan ve antienflamatuar etkilere sahip olan timokinon açısından zengindir. Yapılan araştırmalar timokinonun beyin sağlığını koruyabileceğini ve çeşitli kanser türlerinin tedavisinde yardımcı olabileceğini göstermektedir. (7,12,13,14)

Astım tedavisinde kullanılır.

Astım, solunum yollarınızın astarının şiştiği ve etrafındaki kasların büzülüp nefes almanızı zorlaştırdığı kronik bir hastalıktır. (15)

Yapılan araştırmalar, çörek otu yağında bulunan timokinonun, hava yolundaki iltihabı azaltarak ve kasları gevşeterek astımın tedavisinde yardımcı olabileceğini göstermiştir. (4,16,17)

Astımlı 80 yetişkinde yapılan bir çalışma, 1 ay boyunca günde iki kez 500 mg çörek otu yağı kapsülü almanın astım kontrolünü önemli ölçüde iyileştirdiğini bulmuştur. (16)

Kilo Vermeye Yardımcı Olur

Yapılan araştırmalar çörek otu yağının obezite, metabolik sendrom veya tip 2 diyabetli bireylerde vücut kitle indeksini (BMI) azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. (18,19,20)

8 haftalık bir çalışmada, 25-50 yaş aralığında, 90 obez kadına düşük kalorili bir diyet ve günde toplam 3 gram olmak üzere öğün başına bir plasebo veya 1 gram çörek otu yağı verildi. (21)

Çalışmanın sonunda, çörek otu yağı kullananlar, plasebo grubuna göre önemli ölçüde daha fazla kilo kaybetti ve bel çevresi inceliği kaydedildi. Ayrıca trigliserid ve LDL (kötü) kolesterol seviyelerinde düzelme kayıt edildi. (21

Kan şekeri seviyelerini düşürür

Diyabetli bireyler için, sürekli yüksek kan şekeri seviyelerinin böbrek hastalığı, göz hastalığı ve felç dahil olmak üzere gelecekteki komplikasyon riskini artırdığı gösterilmiştir.(22)

Tip 2 diyabetli kişilerde yapılan çalışmalarda, günde 2 gram siyah tohum dozunun, açlık kan şekeri düzeylerini ve 2-3 ay boyunca ortalama kan şekeri düzeylerinin bir ölçüsü olan hemoglobin A1c (HbA1c) düzeylerini önemli ölçüde azaltabileceğini göstermektedir. (23,24,25)

Yapılan çoğu çalışma çörek otu yağının kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olduğu da göstermiştir. (25)

Tip 2 diyabetli 99 yetişkinde yapılan bir çalışmada, 20 gün boyunca çörek otu yağının günde hem 1/3 çay kaşığı (1.5 mL) hem de 3/5 çay kaşığı (3 mL), plaseboya kıyasla HbA1c seviyelerini önemli ölçüde düşürdüğünü buldu. (26)

Tansiyonu ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur

Yüksek tansiyon ve yüksek LDL (kötü) kolesterol seviyeleri kalp hastalığı için önemli risk faktörleridir. (27) 

Obez 90 kadından ve tip 2 diyabetli 72 yetişkinden oluşan iki çalışmada, 8-12 hafta boyunca günde 2-3 gram çörek otu yağı kapsülü almanın LDL (kötü) ve toplam kolesterol seviyelerini düşürdüğü tespit edilmiştir.(21,28)

Yüksek kolesterol seviyesine sahip 90 kişide yapılan bir başka çalışmada, 6 hafta boyunca 10 gram çörek otu yağı tüketmenin LDL (kötü) kolesterol seviyelerini önemli ölçüde düşürdüğünü gözlemlendi. (29)

Çörekotu yağı ayrıca kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilmektedir. 

70 sağlıklı yetişkinde yapılan bir çalışmada, 8 hafta boyunca günde iki kez 1/2 çay kaşığı (2.5 mL) çörek otu yağının, bir plaseboya kıyasla kan basıncı seviyelerini önemli ölçüde düşürdüğünü gözlemlendi. (30)

Beyin Sağlığını Korur

Nöroinflamasyon, beyin dokusunun iltihaplanmasıdır. Bu durumun Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların oluşumunda önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. (13,31)

test tüpü ve hayvan araştırmaları, çörek otu yağındaki timokinonun nöroinflamasyonu azaltabileceğini öne sürmektedir. Bu nedenle, Alzheimer veya Parkinson hastalığı gibi beyin bozukluklarına karşı korunmaya yardımcı olabilir. (13,32,33,34)

40 sağlıklı yetişkinde yapılan bir çalışmada, 9 hafta boyunca günde iki kez 500 mg N. sativa kapsülü aldıktan sonra hafıza, dikkat ve biliş ölçülerinde önemli gelişmeler bulundu. (35)

Cilt ve saç sağlığını destekler

Çörek otu yağı, çeşitli cilt sorunlarına yardımcı olmak ve saçı nemlendirmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. 

Yapılan araştırmalar, anti mikrobiyal ve anti enflamatuar etkileri nedeniyle, çörek otu yağının, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir çok cilt rahatsızlığının tedavisinde yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. (36,37,38)

• akne
• egzama
• genel kuru cilt
• Sedef hastalığı

Diğer faydalar 

• Antikanser etkileri. Test tüpü çalışmaları, çörek otu yağındaki timokinonun çeşitli kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını kontrol etmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. (39,40)
• Romatoid artrit semptomlarını azaltın. Yapılan araştırmalarda, çörekotu yağının Anti-inflamatuar etkileri nedeniyle, romatoid artritli kişilerde eklem iltihabını azaltmaya yardımcı olabileceği tespit edilmiştir.(41,42,43)
• Erkek kısırlığı. Bazı araştırmalar, çörek otu yağının kısırlık teşhisi konan erkeklerde semen kalitesini artırabileceğini göstermektedir. (44,45)
• Antifungal. Çörek otu yağı  antifungal (mantar öldürücü) etkiye sahiptir. Özellikle kandidiyaza ( herhangi bir Candida türüne bağlı olarak gelişen herhangi bir mantar enfeksiyonu için ) yol açabilen bir maya olan Candida albicans’a karşı korur. (46,47)

              Kaynaklar;

1) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3642442/

2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5633670/

3) https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=25337

4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4387229/

5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2583426/

6) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3252704/

7) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4883276/

8) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6535880/

9) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29302711/

10) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3614697/

11) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26633317/

12) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3016565/

13) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5898665/

14) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31060003/

15) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3633438/

16) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28093815/

17) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31892440/

18) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3691594/

19)https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996915000459

20) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25847554/

21) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26029855/

22) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430900/

23) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21675032/

24) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25706772/

25) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25847566/

26) https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1757-899X/259/1/012018/pdf

27) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5686931/

28)https://pdfs.semanticscholar.org/16b4/35d3ff24c2cc39712068660ad55b38f84a7d.pdf

29)https://pdfs.semanticscholar.org/16b4/35d3ff24c2cc39712068660ad55b38f84a7d.pdf

30) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23436437/

31) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31572186/

32) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28458100/

33) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25805308/

34) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19089849/

35) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23707331/

36) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5735686/

37)https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352241015000286

38) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23198836/

39) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31060003/

40) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5584300/

41) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27100726/

42) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22162258/

43)  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4884216/

44) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24680621/

45) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25246898/

46) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4884215/

47) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4387228/