Bu bitkinin birçok türü vardır, ancak en popülerleri Amerikan ginsengi ( Panax quinquefolius ) ve Asya ginsengidir ( Panax ginseng ).
Amerikan ve Asya ginsengi, aktif bileşik konsantrasyonları ve vücut üzerindeki etkileri açısından farklılık gösterir. Amerikan ginsenginin rahatlatıcı bir madde olarak çalıştığına, Asya çeşidinin ise canlandırıcı bir etkiye sahip olduğuna inanılıyor. (1,2)
Ginseng iki önemli bileşik içerir: ginsenositler ve gintonin. Bu bileşikler, sağlık yararları sağlamak için birbirini tamamlar (3)
1. Güçlü bir Antioksidandır
Ginseng, faydalı antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir (4)
Bazı test tüpü çalışmaları, ginseng özütlerinin ve ginsenoside bileşiklerinin iltihaplanmayı önleyebileceğini ve hücrelerdeki antioksidan kapasiteyi artırabileceğini göstermiştir (5,6)
Örneğin, bir test tüpü çalışması, Kore kırmızı ginseng özütünün iltihabı azalttığını ve geliştirilmiş antioksidan aktivitenin egzamalı insanlardan deri hücreleri olduğunu buldu (7)
Yapılan bir çalışmada, 18 genç erkek sporcunun yedi gün boyunca günde üç kez 2 gram Kore kırmızı ginseng özütü almasının etkilerini araştırıldı.
Yapılan egzersiz testinden sonra belirli inflamatuar belirteç seviyelerine sahipti. Bu seviyeler, testten sonra 72 saate kadar süren, plasebo grubundan önemli ölçüde daha düşüktü (8)
Yapılan daha kapsamlı bir çalışmada 12 hafta boyunca günde 3 gram kırmızı ginseng veya bir plasebo alan 71 postmenopozal kadın izlendi. Antioksidan aktivite ve oksidatif stres belirteçleri daha sonra ölçüldü.
Araştırmacılar, kırmızı ginsengin antioksidan enzim aktivitelerini artırarak oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olabileceği sonucuna varıldı (9)
2. Beyin Fonksiyonlarını Düzenler
Ginseng hafıza, davranış ve ruh hali gibi beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesine yardımcı olabilir (10,11)
Bazı test tüpü ve hayvan çalışmaları, ginsenositler ve bileşik k gibi ginsengdeki bileşenlerin beyni serbest radikallerin neden olduğu hasara karşı koruyabileceğini göstermektedir. (12,13,14)
Yapılan bir çalışmada, dört hafta boyunca günde 200 mg Panax ginseng tüketen 30 sağlıklı kişiyi izlendi. Çalışmanın sonunda akıl sağlığı, sosyal işlevsellik ve ruh halinde gelişme gösterdiler.
Bununla birlikte, bu faydalar 8 hafta sonra azalma göstermiş ve ginseng etkilerinin uzun süreli kullanımla azalabileceğini göstermiştir. (15)
Başka bir çalışmada, 200 veya 400 mg Panax ginseng'in tek dozlarının, 10 dakikalık bir zihinsel testten önce ve sonra 30 sağlıklı yetişkinde zihinsel performansı, zihinsel yorgunluğu ve kan şekeri seviyelerini nasıl etkilediğini incelendi.
400 mg'lık dozun aksine 200 mg'lık doz, test sırasında zihinsel performansı ve yorgunluğu iyileştirmede daha etkiliydi. (16)
Ginseng'in hücreler tarafından kan şekeri alımına yardımcı olması mümkündür, bu da performansı artırabilir ve zihinsel yorgunluğu azaltabilir.
Yapılan başka bir çalışmada, sekiz gün boyunca günde 400 mg Panax ginseng almanın sakinliği ve matematik becerilerini geliştirdiği bulundu. (17)
Dahası, diğer çalışmalar Alzheimer hastalığı olan kişilerde beyin fonksiyonu ve davranışları üzerinde olumlu etkiler buldu. (18,19,20)
Araştırmalar, ginseng'in erkeklerde erektil disfonksiyon (Sertleşme problemi) tedavisi için faydalı bir alternatif olabileceğini göstermiştir. (21,22)
Ginseng içindeki bileşiklerin penisteki kan damarları ve dokulardaki oksidatif strese karşı koruyabileceği ve normal işlevin geri kazanılmasına yardımcı olabileceği görülmektedir. (23,24)
Ek olarak, araştırmalar ginseng'in peniste kas gevşemesini artıran ve kan dolaşımını artıran bir bileşik olan nitrik oksit üretimini destekleyebileceğini göstermiştir. (24,25)
Yapılan bir çalışmada, Kore kırmızı ginsengi ile tedavi edilen erkeklerin, ED tedavisinde kullanılan bir ilacın sağladığı % 30 iyileşmeye kıyasla ED semptomlarında % 60 iyileşme gösterdiği gözükmüştür. (26)
Bir başka çalışmada, ED'li 86 erkeğin 8 hafta boyunca 1.000 mg ginseng özü aldıktan sonra erektil fonksiyonda ve genel memnuniyette önemli gelişmeler olduğu gösterildi. (27)
4.Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Ginseng bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini araştıran bazı çalışmalar, ameliyat veya kemoterapi tedavisi gören kanser hastalarına odaklanmıştır.
Bir çalışmada, mide kanseri ameliyatı geçiren 39 kişiyi iki yıl boyunca günde 5,400 mg ginseng ile tedavi edildi.
Ve bu insanların bağışıklık fonksiyonlarında önemli iyileşmeler ve semptomların daha seyrek tekrarlamasına neden oldu.(28)
Bir başka çalışmada, ameliyat sonrası kemoterapi gören ileri mide kanseri olan kişilerde kırmızı ginseng özütünün bağışıklık sistemi belirteçleri üzerindeki etkisi incelenmiştir.
Üç ay sonra, kırmızı ginseng özü alanlar, kontrol veya plasebo grubundakilere göre daha iyi bağışıklık sistemi belirteçlerine sahipti. (29)
Ayrıca, bir çalışma, ginseng alan kişilerin, küratif cerrahiden sonra beş yıl boyunca hastalıksız yaşama şansının % 35'e ve almayanlara kıyasla % 38'e kadar daha yüksek hayatta kalma şansına sahip olabileceğini öne sürdü. (30)
Görünüşe göre ginseng özütü aşıların grip gibi hastalıklara karşı etkisini artırabilir. (31)
Yapılan çalışmalar, kanserli kişilerde bağışıklık sistemi belirteçlerinde iyileşmeler göstersede, sağlıklı insanlarda enfeksiyonlara karşı direnci artırmada ginsengin etkinliğini göstermek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. (32)
5.Kansere Karşı Faydaları vardır.
Ginseng, bazı kanser türlerinin riskini azaltmada yardımcı olabilir. (33)
Bu bitkideki ginsenositlerin iltihaplanmayı azaltmaya ve antioksidan koruma sağlamasına yardımcı olduğu gösterilmiştir (34,35)
Hücre döngüsü, hücrelerin normal olarak büyüdüğü ve bölündüğü süreçtir. Ginsenosidler, anormal hücre üretimini ve büyümesini önleyerek bu döngüye fayda sağlayabilir (34,35)
Yapılan bazı çalışmanlarda, ginseng alan kişilerin kansere yakalanma riskinin % 16 daha düşük olabileceği sonucuna varılmıştır (35)
Dahası, gözlemsel bir çalışma, ginseng alan kişilerin, almayanlara göre dudak, ağız, yemek borusu, mide, kolon, karaciğer ve akciğer kanseri gibi belirli kanser türlerini geliştirme olasılığının daha düşük olabileceğini ileri sürdü. (36)
Ginseng ayrıca kemoterapi gören hastaların sağlığını iyileştirmeye, yan etkileri azaltmaya ve bazı tedavi ilaçlarının etkisini artırmaya yardımcı olabilir. (34)
Kanserin önlenmesinde ginsengin rolü üzerine yapılan birçok çalışma yapılmıştır. (37)
Ginseng'in yorgunlukla savaşmaya ve enerjiyi artırmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir.
Çeşitli hayvan çalışmaları, polisakkaritler ve oligopeptitler gibi ginsengdeki bazı bileşenleri, daha düşük oksidatif stres ve yorgunlukla savaşmaya yardımcı olabilecek hücrelerde daha yüksek enerji üretimi ile ilişkilendirmiştir. (38,39,40)
Dört haftalık bir çalışmada, kronik yorgunluğu olan 90 kişiye 1 veya 2 gram Panax ginseng veya bir plasebo vermenin etkilerini araştırıldı.
Panax ginseng alanlar plasebo alanlara kıyasla, daha az fiziksel ve zihinsel yorgunluk hissetmişlerdir. (41)
Başka bir çalışmada,kronik yorgunluk yaşayan 364 kanser hastasına 2.000 mg Amerikan ginsengi veya plasebo verildi. Sekiz hafta sonra, ginseng grubundakiler, plasebo grubundakilere göre önemli ölçüde daha düşük yorgunluk seviyelerine sahipti.(42)
Ayrıca, 155'ten fazla çalışmanın gözden geçirilmesi, ginseng takviyelerinin yalnızca yorgunluğu azaltmaya yardımcı olmakla kalmayıp aynı zamanda fiziksel aktiviteyi de geliştirebileceğini gösterdi. (43)
7.Kan Şekerini Düşürür
Ginseng, hem diyabeti olan hem de olmayan kişilerde kan şekerinin kontrolünde faydalıdır.(44,45)
Amerikan ve Asya ginsenginin pankreas hücre fonksiyonunu iyileştirdiği, insülin üretimini artırdığı ve dokularda kan şekeri alımını artırdığı gösterilmiştir (44)
Yapılan araştırmalarda, ginseng özütlerinin, diyabetli kişilerin hücrelerindeki serbest radikalleri azaltarak antioksidan görevi gördüğü saptanmıştır. (44)
Yapılan bir çalışmada, tip 2 diyabetli 19 kişide, 6 gram Kore kırmızı ginsenginin, anti-diyabetik ilaç veya diyetle birlikte etkilerini değerlendirdi.
İlginç bir şekilde, 12 haftalık çalışma boyunca iyi kan şekeri kontrolü sağlayabildiler. Ayrıca kan şekeri seviyelerinde % 11 düşüş, açlık insülininde % 38 azalma ve insülin duyarlılığında % 33 artış sağlandı. (46)
10 sağlıklı kişide yapılan başka bir çalışma, Amerikan ginsenginin, şeker yükleme testi sonrası kan şekeri düzeylerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu gösterdi. (47)
İster belirli bir durumu iyileştirmek ister sadece sağlığınızı artırmak isteyin, ginseng kesinlikle denemeye değer.
Kaynaklar :